Κεμάλ – Μάνος Χατζιδάκις, Αλίκη Καγιαλόγλου

Κεμάλ – Μάνος Χατζιδάκις, Αλίκη Καγιαλόγλου
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
«Στη Νέα Υόρκη το χειμώνα του ’68, συνάντησα ένα νέο παιδί είκοσι χρονών που το λέγανε Κεμάλ. Μου τον γνωρίσανε. Τι μεγάλο και φορτισμένο από μνήμες όνομα για ένα τόσο όμορφο και νεαρό αγόρι, σκέφθηκα.
Είχε φύγει από τον τόπο του με πρόσχημα κάποιες πολιτικές του αντιθέσεις. Στην πραγματικότητα, φαντάζομαι, ήθελε να χαθεί μέσα στην Αμερική.
Του το είπα. Χαμογέλασε.
Δέχεστε να σας ξεναγήσω; τον ρώτησα
Αρνήθηκε ευγενικά. Προτιμούσε μόνος.
Όταν γύρισα σπίτι τον έκανα τραγούδι, μουσική» εξηγεί ο Μάνος Χατζιδάκις.

Το τραγούδι για τον Κεμάλ, μαζί με άλλα εννέα τραγούδια σε στίχους του συγκροτήματος New York Rock & Roll Ensemble, εκδίδονται σε δίσκο το 1968 με τίτλο: Reflections.
Εικοσιπέντε χρόνια μετά, το έργο ηχογραφείται και πάλι, αυτή τη φορά με νέα ενορχήστρωση και στίχους του Νίκου Γκάτσου στο δίσκο: «Αντικατοπτρισμοί». Ερμηνεύει η Αλίκη Καγιαλόγλου.
Στο συγκεκριμένο τραγούδι, ο Νίκος Γκάτσος περιγράφει τον Κεμάλ ως Άραβα πρίγκιπα που προστατεύει τους αδύναμους και αδικημένους.

Τα στιγμιότυπα στο βίντεο προέρχονται από την ταινία του Ελία Καζάν: «Αμέρικα Αμέρικα».

Ακούστε τώρα την ιστορία του Κεμάλ
ενός νεαρού πρίγκηπα της ανατολής
απόγονου του Σεβάχ του θαλασσινού,
που νόμισε ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.
Αλλά πικρές οι βουλές του Αλλάχ
και σκοτεινές οι ψυχές των ανθρώπων.

Στης Ανατολής τα μέρη μια φορά κι έναν καιρό
ήταν άδειο το κεμέρι, μουχλιασμένο το νερό.
Στη Μοσούλη, τη Βασόρα, στην παλιά τη χουρμαδιά
πικραμένα κλαίνε τώρα της ερήμου τα παιδιά.

Κι ένας νέος από σόι και γενιά βασιλική
αγροικάει το μοιρολόι και τραβάει κατά κει.
Τον κοιτάν οι Βεδουίνοι με ματιά λυπητερή
κι όρκο στον Αλλάχ τους δίνει πως θ’ αλλάξουν οι καιροί.

Σαν ακούσαν οι αρχόντοι του παιδιού την αφοβιά
ξεκινάν με λύκου δόντι και με λιονταριού προβιά.
Απ’ τον Τίγρη στον Ευφράτη κι απ’ τη γη στον ουρανό
κυνηγάν τον αποστάτη να τον πιάσουν ζωντανό.

Πέφτουν πάνω του τα στίφη σαν ακράτητα σκυλιά
και τον πάνε στο χαλίφη να του βάλει τη θηλιά.
Μαύρο μέλι μαύρο γάλα ήπιε εκείνο το πρωί
πριν αφήσει στην κρεμάλα τη στερνή του την πνοή.

Με δυο γέρικες καμήλες, μ’ ένα κόκκινο φαρί
στου παράδεισου τις πύλες ο προφήτης καρτερεί.
Πάνε τώρα χέρι-χέρι κι είναι γύρω συννεφιά
μα της Δαμασκού τ’ αστέρι τους κρατούσε συντροφιά.

Σ’ ένα μήνα, σ’ ένα χρόνο βλέπουν μπρος τους τον Αλλάχ
που από τον ψηλό του θρόνο λέει στον άμυαλο Σεβάχ:
Νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί
με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί.

Καληνύχτα Κεμάλ,
αυτός ο κόσμος δε θ’ αλλάξει ποτέ.
Καληνύχτα.